เกี่ยวกับ
วิทยาศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (IJSO)
การแข่งขัน International Junior Science Olympiad (IJSO) เป็นการแข่งขันที่วัดความสามารถของนักเรียนใน 3 วิชาหลัก ได้แก่ ชีววิทยา ฟิสิกส์ และเคมี เปิดรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาที่มีอายุไม่เกิน 15 ปี
การแข่งขันครั้งแรกจัดขึ้นที่ กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ระหว่างวันที่ 5–14 ธันวาคม พ.ศ. 2547 โดยมีนักเรียนจาก 29 ประเทศ เข้าร่วมแข่งขัน ประเทศไทยได้เข้าร่วมตั้งแต่การแข่งขันครั้งแรก โดยส่งนักเรียน 6 คน และสามารถคว้า 2 เหรียญทอง และ 4 เหรียญเงิน ปัจจุบัน การแข่งขันจัดขึ้นเป็นประจำ ทุกปี
IJSO ในประเทศไทย
การจัดการแข่งขัน IJSO ในประเทศไทยได้รับความร่วมมือจาก มูลนิธิ สอวน., สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.), สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) และมหาวิทยาลัยชั้นนำในกรุงเทพฯ ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหิดล และมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ซึ่งร่วมกัน จัดการสอบคัดเลือก, อบรม และคัดเลือกนักเรียนตัวแทนประเทศไทย
โครงการนี้สอดคล้องกับ พระดำริของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ที่เคยมีพระดำรัสว่า:
“การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เป็นพื้นฐานสำคัญต่อการวางรากฐานด้านวิทยาศาสตร์ให้แก่นักเรียนในชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย”
เพื่อสนับสนุนพระดำริดังกล่าว มูลนิธิ สอวน. จึงให้สิทธิพิเศษแก่นักเรียนที่ผ่านการอบรมค่าย IJSO รอบคัดเลือกตัวแทนประเทศไทย สามารถเข้าค่าย สอวน. ระดับมัธยมปลาย ได้โดยไม่ต้องสอบคัดเลือก ซึ่งนโยบายนี้ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ยอดเยี่ยม เช่น นายเจนวิทย์ วงศ์บุญสิน (ผู้ได้รับ เหรียญเงิน IJSO) สามารถคว้า เหรียญทองชีววิทยาโอลิมปิกระหว่างประเทศ และได้ อันดับ 1 ของโลก ซึ่งสอดคล้องกับพระดำรัสของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ ที่ว่า:
“ถ้าพื้นฐานแน่น วิชาการจะแข็ง”
ประเทศไทยในฐานะเจ้าภาพ
ในปี พ.ศ. 2566 (ค.ศ. 2023) ประเทศไทยได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขัน วิทยาศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ครั้งที่ 20 (The 20th International Junior Science Olympiad – IJSO 2023)
การเป็นเจ้าภาพครั้งนี้เป็นโอกาสสำคัญในการ รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ ที่มีต่อการศึกษาวิทยาศาสตร์ของประเทศไทย อีกทั้งยังช่วย เผยแพร่ศักยภาพทางวิชาการของประเทศ ให้เป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ
กระบวนการคัดเลือก IJSO ในประเทศไทย
การคัดเลือกตัวแทนประเทศไทยจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี โดย มูลนิธิ สอวน., สสวท. และ สพฐ. ระหว่างเดือน พฤศจิกายน – ธันวาคม
ขั้นตอนการสมัครและคัดเลือก
- กรุงเทพฯ: สมัครผ่าน 3 โรงเรียนศูนย์สอบหลัก ได้แก่
- โรงเรียนสตรีวิทยา
- โรงเรียนสารวิทยา
- โรงเรียนศึกษานารี
- ส่วนภูมิภาค: สมัครผ่าน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา 40 เขต (เขต 3 – 42)
โควตาพิเศษในการผ่านเข้ารอบที่ 2
มี 2 โครงการพิเศษ ที่เปิดโอกาสให้นักเรียนผ่านเข้ารอบ 2 โดยตรง ได้แก่:
- นักเรียนที่ผ่านการแข่งขันโครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ของ สสวท.
- นักเรียนที่เคยเป็นตัวแทนประเทศไทยในการแข่งขันคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์โอลิมปิกระดับประถมศึกษา (IMSO) ของ สพฐ.
(หมายเหตุ: นักเรียนใน 2 โครงการข้างต้นต้องได้รับการเสนอชื่อจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและผ่านการพิจารณาของมูลนิธิ สอวน.)
การสอบคัดเลือก
รอบที่ 1
- จัดสอบในเดือนมกราคมของทุกปี
- จำนวนผู้สมัคร: ประมาณ 6,000 – 8,000 คนทั่วประเทศ
- วิชาที่สอบ:
- คณิตศาสตร์
- ฟิสิกส์
- เคมี
- ชีววิทยา
- รูปแบบข้อสอบ: ปรนัย
- คัดเลือกผู้เข้าสอบรอบที่ 2: ประมาณ 300 คน
รอบที่ 2
- จัดสอบในเดือนมีนาคมของทุกปี
- วิชาที่สอบ:
- ฟิสิกส์
- เคมี
- ชีววิทยา
- รูปแบบข้อสอบ: อัตนัย
- คัดเลือกผู้เข้าสอบรอบที่ 3: ประมาณ 30 คน
การคัดเลือกและอบรมตัวแทนประเทศไทย
นักเรียนที่เข้าสอบคัดเลือกเป็นผู้แทนประเทศไทย แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่
- นักเรียนทั่วไป: คัดเลือกจากรอบ 1 และรอบ 2 ประมาณ 30 คน
- นักเรียนจากโควตาโรงเรียน: 18 คน จากโรงเรียนที่ได้รับสิทธิ์ (โรงเรียนละ 6 คน) ได้แก่
- โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- โรงเรียนสาธิต มศว ปทุมวัน
- โรงเรียนแสงทองวิทยา (เพิ่มในปี 2560)
ค่ายอบรม (เมษายน – พฤษภาคม)
- ระยะเวลา: 21 วัน (ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ)
- คัดเลือกตัวแทนประเทศไทย:
- ตัวแทนหลัก 6 คน
- ตัวแทนสำรอง 4 คน
สถานที่อบรม
- ชีววิทยา: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- เคมี: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
- ฟิสิกส์: โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
ค่ายอบรมเข้มก่อนการแข่งขัน (ตุลาคม)
- ระยะเวลา: 9 วัน
- เนื้อหาการอบรม: วิเคราะห์ข้อสอบ IJSO จากปีก่อน ๆ
สถานที่อบรม
- ชีววิทยา: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- เคมี: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
- ฟิสิกส์: มหาวิทยาลัยมหิดล
